Disgrifiad y llyfr:
Y papur melyn ar y wal gan Charlotte Perkins Gilman yw stori fer ddychrynllyd a blaengar sy’n archwilio effaith seicolegol ynysu a phwysau cymdeithasol ar fenywod. Ceir y naratif drwy gofnodion dyddiadur menyw ddienw sy’n dioddef o iselder ôl-enedigol. Mae ei gŵr, sy’n feddyg, yn rhagnodi “iachâd gorffwys” ac yn ei chadw’n gaeth mewn ystafell gyda phapur wal melyn rhyfedd.
Wrth i’r unigedd barhau, mae ei meddwl yn dirywio. Daw’n obsesiynol â phatrwm y papur wal, gan gredu ei bod yn gweld menyw wedi ei charcharu y tu ôl iddo yn ceisio dianc. Yr hyn sy’n dechrau fel aflonyddwch distaw yn troi’n gwymp llwyr i wallgofrwydd wrth i’w byd mewnol chwalu dan orthrymder ac anwybyddu.
Cyhoeddwyd Y papur melyn ar y wal gyntaf yn 1892 ac fe’i cydnabyddir bellach yn glasur ffeministaidd — beirniadaeth bwerus a brawychus ar driniaeth feddygol a chymdeithasol iechyd meddwl menywod yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg.
